AFM boete finfluencer

De Autoriteit Financiële Marken (AFM) geeft recentelijk een boete opgelegd aan een finfluencer. Finfluencers kunnen bij het verrichten van promotieactiviteiten op het terrein van finfluence mogelijk gehouden zijn aan de wet[1]. Heeft u als belegger schade geleden als gevolg van bepaalde uitlatingen van een finfluencer. Of heeft u als finfluencer een boete opgelegd gekregen van de AFM? Advocaat mr. Bonaparte verleent rechtsbijstand in zaken op het gebied op finfluence. Bel of stuur een WhatsApp naar 06 15 43 85 06 of e-mail naar p.bonaparte@keizersadvocaten.nl. 

Wat is'finfluence' of 'finfluencing'?

Finfluence of finfluencing is een samenvoeging van de woorden 'finance' (financiën) en 'influence' (invloed). Finfluencers zijn vaak actief op social media en hebben veel fans en volgers. Financiële instellingen of andere bedrijven benaderen finfluencers om via social media of een website hun financiële producten of bedrijf te promoten bij hun achterban. Dit wordt ook wel aangeduid als 'affiliate'. Via het plaatsen van een affiliatielink bij posts of blogs worden geïnteresseerde beleggers doorverwezen naar de achterliggende partij. De beleggers gaan vervolgens een overeenkomst aan met de financiële instelling of investeren in bepaalde bedrijven. Als tegenprestatie voor de promotie/doorverwijzing ontvangen finfluencers soms een commissie. Finfluencers kunnen bij het verrichten van promotieactiviteiten soms gehouden zijn aan de wet. Als zij zich daar niet aan houden dan kan de AFM een boete opleggen aan de finfluencer.

De scheidslijn van finfluence en beleggingsadvies

Als de activiteiten van de finfluencer beperkt blijven tot promotie en het doorverwijzen van geïnteresseerde beleggers dan loopt hij in beginsel weinig risico. De beleggers staan namelijk in contractuele rechtsverhouding met de partij waar zij financiële producten afnemen of waarin zij investeren. De belegger heeft dan meestal een eigen verantwoordelijkheid. De finfluencer hoeft dan soms ook niet te vrezen voor een boete van de AFM. Finfluencers dienen bij het verrichten van promotieactiviteiten ervoor te waken dat hun promotieactiviteiten niet overslaat in advies. Als dat het geval is dan is er mogelijk sprake van beleggingsadvies in de zin van de Wft. Die scheidslijn lijkt in de praktijk soms flinterdun te zijn. De kwalificatie beleggingsadvies kan aanzienlijk gevolgen hebben voor de finfluencer. De finfluencer is dan mogelijk onderworpen aan de wet. Daarom is het de finfluencer op grond van artikel 2:96 van de Wet op het financieel toezicht (Wft) verboden om zonder een door de AFM verleende vergunning beleggingsdiensten te verlenen of beleggingsactiviteiten te verrichten[2]. Daar valt mogelijk ook het geven van beleggingsadvies in het kader van finfluence en finfluencing onder[3]. Als de finfluencer zich hier aan houdt, dan loopt hij het risico dat de AFM een boete kan opleggen.

Claim vanwege advies door een finfluencer

Niet alleen loopt een finfluencer het risico om een boete opgelegd te krijgen van de AFM. Hij loopt ook het risico om door gedupeerde beleggers te worden aangesproken. Dat was in de volgende zaak het geval. De finfluencer had zijn zorgplicht geschonden vanwege het geven van beleggingsadvies. De finfluencer had reclame gemaakt om te investeren in de in Bolivia gevestigde Venturex Investments SRL. De door Venturex voorgespiegelde rendementen werden echter niet behaald. Sterker nog, de belegger had aanzienlijke verliezen geleden. Daarop besloot de gedupeerde belegger de finfluencer naar de rechter te stappen en hij eiste schadevergoeding. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft uiteindelijk geoordeeld dat de finfluencer inderdaad zijn zorgplicht had geschonden. De gedupeerde belegger was naar aanleiding van een krantenartikel over het investeren in Venturex in contact gekomen met deze finfluencer. De finfluencer is vervolgens op huisbezoek geweest, heeft informatie gedeeld over het beleggen in Venturex, heeft de belegger daadwerkelijk overgehaald om te investeren in Venturex en heeft hem geholpen bij het ondertekenen van de benodigde documentatie. Hiermee stond vast dat de finfluencer persoonlijke informatie van de belegger had ingewonnen. Verder stond vast dat gepersonalisseerde aanbevelingen had gedaan om te investeren in Venturex. De finfluencer had door zo te handelen in strijd gehandeld met artikel 2:96 Wft. Hij beschikte namelijk niet over een vergunning van de AFM. De finfluencer diende schadevergoeding te betalen. De finfluencer is in cassatie gegaan, maar de Hoge Raad heeft het cassatieberoep verworpen en het arrest van hof bekrachtigd[4].

De AFM legt boete op aan finfluencers

De AFM heeft in 2021 een verkennend onderzoek uitgevoerd naar ongeveer 150 finfluencers die zich op social media uitlieten over beleggen. Deze finfluencers hebben een bereik van maar liefst 1.162.000 volgers. Na onderzoek is gebleken dat finfluencers soms op de grens van beleggingsadvies zonder vergunning balanceren. Finfluencers betrachten soms onvoldoende zorgvuldigheid bij het doen van beleggingsaanbevelingen aan volgers en fans. Verder is uit onderzoek gebleken dat finfluencers soms te risicovolle producten aanbevelen, samenwerken met (dubieuze) partijen zonder vergunning en (hoge) vergoedingen ontvangen voor het aanbrengen van klanten. Finfluencers dienen een zorgplicht in acht te nemen. De conclusie van het onderzoek van de AFM was dat nog lang niet alle finfluencers zich aan de zorgvuldigheidsregels houden[5]. Een boete kan dan soms worden opgelegd.

AFM heeft last onder dwangsom opgelegd aan een finfluencer

Op 20 september 2022 heeft de AFM een last onder dwangsom opgelegd aan de finfluencer mevrouw M. Plat. Deze finfluencer had niet meegewerkt aan een onderzoek van de AFM na de naleving van de zorgplicht. Deze finfluencer had promotieactiviteiten verricht voor GRINTA-INVEST Limited. Grinta is een in het buitenland gevestigde beleggingsonderneming die zonder vergunning van de AFM in Nederland beleggingsdiensten verleende. Zij handelde op de forexmarkt middels een arbitrage-software. De risicovolle producten 'Forex' en 'CFD's' van Grinta werden aangeboden op een platform genaamd Meta Trader 4. Hiermee was de handel in financiële instrumenten geautomatiseerd. De finfluencer had positieve informatie over Grinta gedeeld en beleggers doorverwezen naar Grinta. Hierna zijn de beleggers in Grinta ingestapt. Naderhand bleken de mensen achter Grinta met het geïnvesteerd geld met de noorderzon te zijn vertrokken. De beleggers bleven met lege handen achter. De AFM is daarom een onderzoek gestart naar de rol van deze finfluencer[6]. 

Vragen over de zorgplicht bij finfluencing? 

Heeft u als finfluencer een boete opgelegd gekregen of wordt u ten onrechte geconfronteerd met een schadeclaim? Of bent u juist een belegger die financieel nadeel heeft geleden? Neem direct contact op met de advocaat financieel recht: de heer mr. P.A. (Pietro) Bonaparte. Bel of stuur een WhatsApp naar het volgende telefoonnummer 06 15 43 85 06 of e-mail naar p.bonaparte@keizersadvocaten.nl.

De voetnoten

[1] Met de 'Wet' wordt bedoeld de Wet op het Financieel toezicht (Wft).

[2] Op grond van artikel 1:1 Wft wordt onder het verlenen van beleggingsdiensten verstaan: "het in de uitoefening van beroep of bedrijf adviseren over financiële instrumenten".

[3] Onder beleggingsadvies wordt verstaan: "het doen van gepersonaliseerde aanbevelingen aan een cliënt, hetzij op diens verzoek hetzij op initiatief van de beleggingsonderneming, met betrekking tot één of meer transacties die met het financieel instrument verband houden". 

[4] Zie de uitspraken die betrekking op de rechtszaak van de finfluencer van Venturex: rechtbank Gelderland d.d. 4 juni 2014, ECLI:NL:RBGEL:2014:4338; Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden d.d. 18 april 2017, ECLI:NL:GHARL:2017:3265; Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden d.d. 2 april 2019, ECLI:NL:GHARL:2019:2900 en de Hoge Raad d.d. 17 juli 2020 ECLI:NL:PHR:2019:440. 

[5] AFM, De valkuilen bij 'finfluencen, 'AFM-verkenning naar de omgang met regels op het gebied van beleggersbescherming op social media', december 2021.

[6] Voor meer informatie over de door de AFM opgelegde last onder dwangsom aan finfluencer mevrouw M. Plat vanwege Grinta klik op de volgende link.

© 2024 - Alle rechten voorbehouden aan de heer mr. P.A. (Pietro) Bonaparte