De bancaire zorgplicht

Banken, zoals bijvoorbeeld ING, ABN AMRO, Rabobank, Volksbank en BNG bank, zijn op grond van de wet en de rechtspraak gehouden aan een bancaire zorgplicht tegenover de afnemers van financiële producten en diensten, meestal consumenten en ondernemers. Banken hebben een zorgplicht omdat zij een belangrijke spilfunctie in de maatschappij vervullen. Bovendien beschikken banken over een bijzondere expertise op het gebied van financiële dienstverlening en financiële producten. Daarom rust op ING, ABN AMRO, Rabobank, Volksbank en BNG bank, gelet op hun maatschappelijke positie, een bancaire zorgplicht bij het verkopen van financiële producten aan consumenten en ondernemers. Wanneer de bank deze bancaire zorgplicht schendt, dan kan de bank in beginsel aansprakelijk worden gehouden voor de schade die consumenten en ondernemers lijden. De advocaat financieel recht legt in onderhavige artikel uit wat de bancaire zorgplicht van banken betekent, wanneer er mogelijk sprake kan zijn een bancaire zorgplichtschending door de bank en wat zij dan eventueel kunnen ondernemen tegen een bank die zijn bancaire zorgplicht heeft geschonden.

De bancaire zorgplicht

Banken dienen zich bij hun optreden in het maatschappelijk verkeer te houden aan de Wet op het financieel toezicht (hierna: 'Wft'). In de Wft staan wettelijke zorgplichten gecodificeerd voor een zorgvuldige dienstverlening. Wanneer de bank de Wft schendt, dan handelt de bank in strijd met de wet en dus in strijd met haar banciare zorgplicht. De Wft is ook bedoeld als een 'handhavingswet' voor toezichthouders. De AFM of de DNB kunnen maatregelen treffen richting ING, ABN AMRO, Rabobank, Volksbank en BNG bank wanneer zij in strijd handelen met de zorgplichtbepalingen binnen de Wft. Bijvoorbeeld: boetes opleggen of een onderzoek instellen naar het beleid van banken. Wanneer de bank grote overtredingen begaat, dan kunnen de toezichthouders zelfs de vergunning intrekken of strengere voorwaarden daaraan verbinden. Het is dus belangrijk dat klachten over banken ook ter kennisname van de toezichthouders worden gebracht. De bank is dan in beginsel aansprakelijk voor de schade die consumenten hebben geleden en lijden als gevolg van de schending van de bancaire zorgplicht.

De civielrechtelijke zorgplicht 

Banken zijn naast de Wft ook gehouden aan een civielrechtelijke zorgplicht. Daarbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen een algemene zorgplicht en een bijzondere zorgplicht. De algemene zorgplicht houdt kort gezegd in dat een bank bij het verstrekken van financiële producten zich de gerechtvaardigde belangen van de klant die een financieel product/dienst afneemt dient aan te trekken. In sommige gevallen gaat deze zorgplicht zo ver dat banken het belang van de klant boven het belang van de bank behoort te worden geplaatst. In sommige gevallen is de bank zelfs gehouden een bijzondere zorgplicht in acht te nemen. Deze bijzondere zorgplicht gaat verder dan de algemene zorgplicht en heeft de strekking om consumenten, niet-professionele beleggers, en in een bepaalde mate ook ondernemers, te beschermen tegen de risico’s van financiële producten. Deze bijzondere zorgplicht gaat zo ver dat een ING, ABN AMRO, Rabobank, Volksbank en BNG bank actief moet voorkomen dat de onwetende, onkundige en de te lichtvaardig denkende klant met financiële risico’s wordt geconfronteerd met alle gevolgen van dien. Deze bijzondere zorgplicht banken brengt onder meer met zich mee dat banken onderzoek moeten doen naar de klant en zijn financiële positie. Daarnaast moeten banken onderzoeken of het financiële product bij de klant past. De zorgplicht van de bank brengt ook met zich mee dat de bank de klant adequaat en volledig dient te informeren over alle kenmerken en risico's van het betreffende financiële product. Banken moeten consumenten waarschuwen voor de risico's. 

Aansprakelijkheid bank bij schending zorgplicht

Wanneer banken de zorgplicht onvoldoende in acht nemen, waardoor de klant schade lijdt, dan kan er aansprakeijkheid volgen van de bank. Om tot aansprakelijkheid van de bank te kunnen komen moet er sprake zijn van een zorgplichtschending. Vervolgens moet er schade zijn geleden en die schade moet aan de bank toe te rekenen zijn. De schade kan naar alle waarschijnlijkheid aan de bank worden toegerekend wanneer vast staat dat de bank zijn zorgplicht heeft geschonden. Naast een zorgplichtschending moet voldaan zijn aan de overige vereisten voor aansprakelijkheid. Zo moet er sprake zijn van een causaal verband tussen de zorgplichtschending en de schade zoals de klant die heeft geleden. Bijvoorbeeld: wanneer u vroegtijdig voor het einde van de rentevaste periode overstapt van ING naar ABN AMRO, dan dient u meestal een boete te betalen aan ING. Als de bank vergeten is om u te wijzen op het risico dat u een boete moet betalen als u vroegtijdig overstapt, dan kan er mogelijk sprake zijn van een zorgplichtschending door ING. U lijdt daardoor schade, namelijk de boete die u moet betalen. De vraag is dan had u deze schade ook geleden wanneer u geïnformeerd zou zijn over de boeteclausule. Dat ligt eraan, als u voornemens was om toch over te stappen vanwege de gunstige voorwaarden bij de ABN AMRO, dan is de schade wellicht nihil. Als u echter de overstap had gemaakt net voor het einde van de rentevaste periode en u kan aantonen dat de ING u niet tijdig over de boeteclausule had geïnformeerd, dan had u misschien ervoor gekozen om even te wachten met overstappen totdat de rentevaste periode zou zijn verlopen. Zoals u ziet, is het steeds afhankelijk van alle omstandigheden van het geval of de bank aansprakelijk kan worden gesteld voor een bancaire zorgplichtschending. 

Vragen?

Heeft u een vraag met betrekking tot:

- de bancaire zorgplicht van van banken (bijvoorbeeld: de zorgplicht van ING, ABN AMRO, Rabobank, Volksbank en BNG bank)

- aansprakelijkheid van banken bij schending van de bancaire zorgplicht; 

of heeft u een andere vraag over financieel recht, dan kunt u contact opnemen met de advocaat financieel recht: de heer mr. P.A. (Pietro) Bonaparte. Bel of stuur een WhatsApp naar het volgende telefoonnummer 0615438506 of e-mail naar p.bonaparte@keizersadvocaten.nl.

© 2024 - Alle rechten voorbehouden aan de heer mr. P.A. (Pietro) Bonaparte