Identificatie en verificatie Wwft

Vraagt u zich af of u medewerking dient te verlenen aan de identificatie en de verificatie van uw identiteit op basis van de Wwft^[1]. U wilt niet zomaar een kopie van het legitimatiebewijs verstrekken. U wilt ook niet dat er een kopie van uw legitimatiebewijs wordt bewaard. Neem  contact op met de advocaat de heer mr. P.A. (Pietro) Bonaparte. Bel of stuur een WhatsApp naar 0615438506 of e-mail naar p.bonaparte@keizersadvocaten.nl. In dit artikel worden alle ins and outs over de identificatie en de verificatie op basis van de Wwft besproken.

Wat betekent identificatie en verificatie Wwft?

 

Wwft-instellingen^[2] kunnen op basis van de Wwft gehouden zijn tot identificatie en de verificatie van uw identiteit. De identificatie houdt in dat Wwft-instellingen de identiteit van hun klanten vaststellen. Zij moeten weten wie hun klanten zijn door te vragen naar naam, adres, geboortedatum en andere relevante informatie. Dit stelt financiële instellingen in staat om potentiële risicoklanten te identificeren en verdachte transacties te herkennen. De verificatiegaat een stap verder dan identificatie. De verificatie houdt in dat financiële instellingen de verstrekte informatie van hun klanten controleren om er zeker van te zijn dat deze juist en actueel is. Dit kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de aard van de klant en de transactie. De verificatie kan variëren van het controleren van identiteitsdocumenten tot het raadplegen van externe bronnen. 

Het doorlopen van een online identificatieproces Wwft

 

Beleggingsplatformen, zoals Saxo Bank, zijn recentelijk gestart met met (opnieuw) controleren van de identiteit van haar klanten. De wijze waarop de identificatie en de verificatie plaatsvindt is in beginsel vormvrij. Saxo Bank heeft in het kader van de identificatie en de verificatie haar klanten verzocht om het onderline identificatieproces Wwft te doorlopen. Saxo Bank heeft klanten benaderd met de vraag of om zichzelf online te identificeren door een kopie te sturen van hun legitimatiebewijs. Deze legitimatiebewijzen worden vervolgens door klanten bewaard. Er zijn klanten die het niet eens zijn met de wijze waarop zij worden geïdentificeerd, de manier waarop hun identiteit werd geverifieerd of de omstandigheid dat het legimatiebewijs wordt opgeslagen. Als klanten weigeren mee te werken aan het doorlopen van het online identificatieproces zodat de identiteitsverficatie niet kan plaatsvinden, dan kan Saxo Bank besluiten om de effectenrekening te blokkeren. De vraag is wat de klant in een dergelijke geval kan ondernemen. 

Jurisprudentie over de identificatie en de verificatie Wwft

 

 

 

Na onderzoek na jurisprudentie blijkt een soortgelijke kwestie als die van u begin dit jaar ter beoordeling aan de rechtbank in Amsterdam te zijn voorgelegd (zie uitspraak: rechtbank Amsterdam d.d. 11 januari 2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:145).

 

Als wij de uitkomst van de voormelde procedure op uw kwestie toepassen, dan luidt de uitkomst van de beoordeling als volgt.

 

Saxo Bank heeft als Wwft-instelling op grond van de Wwft een verantwoordelijkheid bij het signaleren van financieel-economische criminaliteit en andere integriteitsrisico’s. Dit betekent dat Saxo Bank zoveel mogelijk moet voorkomen dat het financiële systeem voor oneigenlijke doelen wordt misbruikt.

 

Op grond van artikel 3 Wwft rust op Saxo Bank ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme onder meer de wettelijke verplichting om een cliëntenonderzoek te verrichten.

 

Het cliëntenonderzoek brengt onder meer met zich mee dat Saxo Bank de cliënt identificeert en de identiteit van cliënt verifieert (ex artikel 3 lid 2 sub a Wwft).

 

Toegestane middelen om de identiteit te verifiëren zijn bij natuurlijke personen de traditionele identiteitsdocumenten (bijvoorbeeld paspoort, een rijbewijs of een nationaal identiteitskaart).

 

Op welke wijze deze documenten moeten worden geverifieerd, is niet geregeld in de Wwft, maar is aan de bancaire sector en Wwft-instellingen zelf overgelaten. Zij zijn vrij om innovatieve oplossingen te bedenken voor de verificatie van de identiteit van cliënten.

 

U kunt denken aan video-identificatie en verificatie, het uitlezen van de chip op het identiteitsdocument, het toepassen van een liveness-check en het gebruik van een eID-middel met een adequaat betrouwbaarheidsniveau.

 

Op grond van artikel 33 Wwft rust op de Saxo Bank ook een bewaarplicht. Saxo Bank moet dan uw gegevens met betrekking tot het cliëntenonderzoek op opvraagbare wijze vastleggen en bewaren. Dit betekent dat Saxo Bank een kopie van uw legitimatiebewijs, dat op echtheid is gecontroleerd, mag opslaan en bewaren.

 

Op basis van de huidige stand van zaken en gelet op de uitspraak van de rechtbank Amsterdam kan in uw kwestie worden geconcludeerd dat Saxo Bank wettelijk verplicht is tot cliëntenonderzoek en bevoegd is om daarbij gebruik te maken van elektronische identificatiemiddelen. De Wwft vormt dan ook een (gerechtvaardigde) uitzondering op de privacyregels van de AVG.

 

Of tegen de uitspraak hoger beroep is ingesteld en wanneer uitspraak wordt verwacht in hoger beroep is (nog) niet bekend. Wij houden de ontwikkelingen in elk geval in de gaten.

 

Dit betekent in elk geval dat u in beginsel dient mee te werken aan het cliëntenonderzoek door een kopie van uw legitimatiebewijs aan Saxo Bank te verstrekken.

 

Als Saxo Bank onvoldoende inhoud kan geven aan haar verplichting om het cliëntenonderzoek uit te voeren (bijvoorbeeld omdat u als cliënt weigert mee te werken aan de identificatie en verificatie van uw identiteit), dient Saxo Bank de bancaire relatie met u te beëindigen (ex artikel 5 lid 3 Wwft).

 

Het advies ov

Gelet op het bovenstaande heb ik hieronder een aantal opgesomd opties waaruit u kan kiezen:

 

A.

U werkt alsnog mee aan de door Saxo Bank voorgestelde online identificatie zodat Saxo Bank haar cliëntenonderzoek kan afronden en de blokkade op uw effectenrekening kan opheffen. Hierna kunt u alsnog besluiten om uw effecten (zelf) te verkopen, de relatie met Saxo Bank te beëindigen en Saxo Bank verzoeken om de gelden over te maken naar de door u aangewezen bankrekening.

 

B.

U laat Saxo Bank weten dat u meewerkt aan het identificatieproces, maar u stelt alternatieven voor de identificatie voor. U kunt voorstellen dat de identificatie aan huis of identificatie bij de notaris plaatsvindt, mits Saxo Bank daarmee instemt. Echter, ook in dit gevallen moet het legitimatiebewijs op echtheid worden gecontroleerd. Er komt een medewerker van Saxo Bank (of iemand die zij inschakelt) bij u langs om u te identificeren. Die medewerker zal waarschijnlijk hiervoor dezelfde software als bij de online identificatie (via de app) gebruiken. U kunt zich ook bij de notaris identificeren, die daarvan een akte opmaakt. In beide gevallen wordt het identiteitsbewijs op echtheid gecontroleerd door middel van een scanner.

 

C.

U werkt niet mee aan het identificatieproces waarna Saxo Bank de bancaire relatie met u waarschijnlijk zal beëindigen per 30 september 2023, zoals door haar aangekondigd. U Kunt dan een brief opstellen en versturen naar de Saxo Bank, waarin u aangeeft dat de gelden overgemaakt dienen te worden op een door u aan te wijzen bankrekening. Mocht Saxo Bank hier geen gehoor aan geven en de gelden onder zich houden, dan kunt u een kortgedingprocedure starten tegen de Saxo Bank. In die procedure kunt u vorderen dat de rechter Saxo Bank veroordeelt om tot (terug)betaling over te gaan. Wij moeten dan wel eerst de reactie van de Saxo Bank afwachten en deze eerst beoordelen voordat het tot een kort geding komt.

 

[1] Wwft is de afkorting voor de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. 

[2] Onder Wwft-instelling wordt verstaan: bank, andere financiële onderneming, of natuurlijke persoon, rechtspersoon of vennootschap handelend in het kader van zijn beroepsactiviteiten, waarop de Wwft ingevolge artikel 1a Wwft van toepassing is.